Constantijn de Grote

Constantijn de Grote verdient een aparte plek in de geschiedenis van Rome. Hij was de eerste christelijke keizer van Rome. Hij kwam echter niet zonder slag of stoot aan de macht. In 312 trok Constantijn Italie binnen om het op te nemen tegen Maxentius. De beslissende slag vond plaats bij de Ponte Milvio, een van de noordelijke bruggen over de Tiber.

Volgens een beroemd verhaal zou Constantijn de avond voor de veldslag een kruis aan de hemel hebben zien oplichten. Vanuit de hemel klonken tevens de woorden ‘In Hoc Signo Vinces’ – in dit teken zul je overwinnen. En zo geschiedde… Constantijn wist Maxentius te verslaan en werd een van de heersers over Rome, samen met Licinius.

Een jaar na deze beslissende veldslag vaardigde Constantijn een decreet uit waardoor het christendom voortaan een legale godsdienst was. Christenen konden dus niet meer worden vervolgd en hadden vanaf dat moment dezelfde rechten als aanhangers van andere godsdiensten. Gruwelijke taferelen als de kruisiging van christenen werden afgeschaft. In 325 zorgde Constantijn er bovendien voor dat de gladiatorspelen werden afgeschaft.

Constantijn en zijn medeheerser Licinius konden samen steeds moeilijker door een deur. Uiteindelijk raakten ze verwikkeld in een groot conflict en streden de legers van beide heersers tegen elkaar. Constantijn wist de slag te winnen en was vanaf dat moment (324) de enige heerser over het Romeinse rijk.

Zoals we al schreven in het stukje over Keizerlijk Rome, liet Constantijn een nieuwe hoofdstad bouwen in het oostelijke gedeelte van het rijk. Deze stad, die in eerste instantie Nova Roma (Nieuw Rome) werd gedoopt, kreeg al gauw de naam van zijn stichter: Constantinopel, stad van Constantijn.

Hoewel Constantijn zich al vlak na de strijd bij de Ponte Milvio tot het christendom had bekeerd, zou hij zich pas op zijn sterfbed laten dopen. Maar niet voordat hij had bepaald dat het rijk na zijn dood verdeeld zou moeten worden onder zijn drie zonen. Constantijn II moest Brittannia, Hispania en Gallia krijgen; Constantius Egypte, Asia en de Zwarte-Zeekust (Pontus) terwijl Constans Africa, Pannonia (het Donau-gebied) en Italia kreeg.

Wie nu door Rome wandelt, ziet nog veel sporen van Constantijn. Zo liet hij de basis leggen voor een van de eerste basilieken op de plek van het graf van Petrus (waar zich nu de Sint Pieter bevindt) en voor de Sint Jan van Lateranen. Op de binnenplaats van de Capitolijnse Musea staan fragmenten van een levensgroot beeld van Constantijn (waaronder de befaamde hand) en vlak bij het Colosseum schittert nog altijd de Boog van Constantijn, met aan beide zijden de volgende inscriptie:

IMPERATORI CAESARI FLAVIO CONSTANTINO MAXIMO
PIO FELICI AVGVSTO SENATVS POPVLVSQVE ROMANVS
QVOD INSTINCTV DIVINITATIS MENTIS
MAGNITVDINE CVM EXERCITV SVO
TAM DE TYRANNO QVAM DE OMNI EIVS
FACTIONE VNO TEMPORE IVSTIS
REMPVBLICAM VLTVS EST ARMIS
ARCVM TRIVMPHIS INSIGNEM DICAVIT 

Aan keizer Caesar Flavius Constantijn, de grootste
vrome en gelukkige Augustus hebben Senaat en Volk van Rome,
omdat hij door goddelijke inspiratie en zijn grote
geest met zijn leger in een rechtvaardige strijd
de staat zowel van een tiran
als van al zijn aanhangers
in één keer heeft bevrijd,
deze boog versierd met triomfen gewijd.

Een mooie plek om even terug te denken aan deze bijzondere keizer. De eeuwen na hem zou het rijk immers steeds verder afbrokkelen en deels zelfs verdwijnen onder een dikke laag modder…  

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!