Via delle Quattro Fontane

De Via delle Quattro Fontane in Rome, de straat van de vier fonteinen, was ooit bijna drie kilometer lang en liep vanaf de Trinità dei Monti (bij de Spaanse Trappen) tot aan de Santa Croce in Gerusalemme.

Op een kaart van Rome uit 1748 kun je de straat nog in z’n geheel volgen, terwijl hij op een kaart uit 1878 bijna verdwenen lijkt. Dat klopt deels, want de Strada Felice werd opgedeeld in de Via Sistina, Via delle Quattro Fontane, Via Agostino Depretis, Via Carlo Alberto, Via Conte Verde en de Via di Santa Croce in Gerusalemme. Al deze straatnamen werden pas na 1870 toegekend, ook die van de Via delle Quattro Fontane. De fonteinen, waarnaar dit deel van de straat werd vernoemd, stonden er echter wel al een stuk langer.



Toen paus Sixtus V de Strada Felice had geopend, sprak hij de wens uit om een belangrijk kruispunt op een van de hoogste punten van de straat op te sieren met vier beelden. Op precies dat punt, waar nu de Via del Quirinale overgaat in de Via XX Settembre, vind je tot op de dag van vandaag vier fonteinen.

Fonteinen
De beelden kwamen er al snel – de wil van de paus was immers wet. Domenico Fontana voorzag de beelden elk van een eigen fontein, en zo werd de naam van de straat geboren. De fonteinen en hun sculpturen staan bol van de symboliek. Eentje stelt de rivier de Arno voor, met krullend haar en geflankeerd door een leeuw, het wapen van Florence. Een tweede is de Tiber, met de onvermijdelijke wolvin en in zijn handen een overvolle hoorn des overvloeds. De derde fontein staat voor kracht, gesymboliseerd door een welvarende vrouw (of godin) met koninklijke symbolen als de leeuw en de kroon. De vierde en laatste fontein staat symbool voor de loyaliteit, met een dame met een hond aan haar zijde, rustend met haar arm op de drie bergjes die je ook terugvindt op het pauselijk wapen van Sixtus V.



Palazzo Barberini
Een van de belangrijkste bouwwerken langs de Via delle Quattro Fontane is het Palazzo Barberini, een indrukwekkende stadsvilla, ontworpen en gebouwd door Gianlorenzo Bernini in samenwerking met onder andere Borromini. Tegenwoordig huist in het palazzo de Galleria Nazionale d’Arte Antica, een van Romes mooiste, maar minder bekende musea. Lees meer over het museum in dit artikel.

San Carlo alle Quattro Fontane
Op een van de hoeken van het kruispunt met de vier fonteinen vind je een van de mooiste kleine kerkjes van Rome, van de hand van Borromini: de San Carlo alle Quattro Fontane. De Romeinen zijn in de loop der eeuwen zo gecharmeerd geraakt van dit kerkje dat ze het ook wel liefkozend San Carlino noemen – het San Carlootje. Het werd gebouwd tussen 1634 en 1677.

Het was niet een van de makkelijkste opdrachten die Borromini ooit uitvoerde. Je ziet het misschien niet direct, maar technisch zit het ontwerp nogal complex in elkaar. Bij de bouw van de kerk moest Borromini namelijk rekening houden met de nis van een van de vier fonteinen op het kruispunt. Uiteindelijk maakte hij een innovatieve plattegrond, bestaande uit drie driehoeken en vier in elkaar geschoven ellipsen. De middelpunten van de ellipsen vormen op hun beurt twee gelijkzijdige driehoeken: een geweldig geometrisch spel.

Voor de koepel van de San Carlo creëerde Borromini eveneens een knap staaltje optisch bedrog. De koepel lijkt namelijk stukken hoger dan hij in werkelijkheid is. Borromini creëerde dit effect door het patroon naar boven toe steeds kleiner te maken en via onzichtbare ramen daglicht naar binnen te laten komen.

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!