Santa Maria dell'Anima, ooit de nationale kerk van de Nederlanders

Bijna een must voor de Nederlandse Rome-gangers is een bezoekje aan de kerk Santa Maria dell'Anima, vlak achter de Piazza Navona. Dat het bordje op de deur alleen spreekt van Duitse 'Nationalkirche' neemt niet weg dat dit ooit ook de nationale kerk van de Nederlanders was.

Van pelgrimsonderdak tot kerk 
Het was dan ook een Nederlands echtpaar, Jan (een pauselijk soldenier) en Katrijn Peters uit Dordrecht dat hier in de middeleeuwen, rond het jaar 1350, een onderdak stichtte voor arme pelgrims uit de Nederlanden. In die tijd was Santa Maria dell’Anima dus nog geen kerk, maar in 1406 gaf paus Innocent VII het pelgrimshuis en -hospitaal via een brief bescherming, wat ze onder de hoede bracht van het pauselijke gezag. Wel verlangde de paus van het hospitaal dat zij naast opvang voor pelgrims uit de Nederlanden ook opvang bood aan de armen en indien nodig hen verpleegde.



Na toestemming van Paus Eugenius IV mocht het hospitaal vanaf het jaar 1444 ook plechtige diensten voor gestorven patiënten geven. Begin 16de eeuw werd het pelgrimshuis omgebouwd tot kerk en in 1511 ingewijd. Enkele eeuwen later, tijdens de Franse revolutie, werd de Santa Maria dell'Anima geplunderd en door de Fransen gebruikt als paardenstal om later weer in ere hersteld te worden.

Grafmonument paus Adriaan VI
De buitenkant van de kerk ziet er vergeleken bij andere Romeinse kerken niet bijzonder spectaculair uit, maar wel is de Santa Maria dell’Anima te herkennen aan de mooie slanke klokkentoren, die wordt toegeschreven aan niemand minder dan Bramante.

Het interieur van de kerk is onverwachts mooi, met schitterende details, reliëfs en standbeelden. Wat meteen in het oog springt is het weelderige renaissancegraf van de Nederlandse paus Adrianus, rechts boven het altaar. Adriaan VI was de enige Nederlander die ooit de pauselijke troon besteeg en de weelderigheid van zijn grafmonument is geheel in strijd met zijn sobere karakter. Op het grafmonument wordt zijn intocht in Rome bij de Porta San Paolo afgebeeld.

Dat de strenge, vrome paus niet erg geliefd was bij de Romeinen, blijkt wel uit het ironische opschrift van het monument: Proh dolor! Quantum refert in quae tempora vel optimi cuiusque virtus incidat ('Helaas, wat maakt het toch een verschil in wat voor tijden de deugd van de mensen valt, zelfs van de meest voortreffelijke'), oftewel, onze paus was gewoon in de verkeerde eeuw geboren... 

Locatie
Santa Maria dell'Anima
Via di Santa Maria dell'Anima 66, Rome

Elke dag open van 9.00-12.45 uur en van 15.00-19.00 uur
Er wordt van maandag tot zaterdag om 18.00 een mis gehouden.
Op zondag is er om 10.00 uur een mis.

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!