Mausoleum van Augustus weer open
Rome heeft er een attractie bij: de deuren van het Mausoleum van keizer Augustus zijn eindelijk weer open. Het Mausoleum van Augustus was gedurende vele jaren een van de meest ontoegankelijke oude monumenten in Rome. Het gebouw bevond zich achter een gesloten hek, de omgeving was vuil en verwaarloosd. Romeinen parkeerden er hun auto’s omheen en ze keken niet om naar de hoge hoop oude stenen die was overgroeid met onkruid.
Het praalgraf moet tweeduizend jaar geleden indrukwekkend zijn geweest. Het enorme, ronde mausoleum dat keizer Augustus aan de oever van de Tiber voor zichzelf en zijn familie liet bouwen, was bedekt met marmer. Het had een doorsnede van 87 meter en was 42 meter hoog. In een kring stonden er cipressen op, en op de top stond een verguld bronzen standbeeld van de keizer.
Augustus wilde een praalgraf ter meerdere glorie van zichzelf nadat hij in 31 voor Christus de zeeslag bij Actium, voor de kust van Griekenland, van zijn rivaal Marcus Antonius en diens Cleopatra had gewonnen. Het is het grootste ronde mausoleum ter wereld, en dus ook groter dan de Engelenburcht, oorspronkelijk gebouwd als graftombe van keizer Hadrianus.
In de centrale grafkamer bevonden zich de gouden urnen met de as van keizer Augustus zelf, van zijn vrouw Livia, van zijn kleinzonen Lucius en Gaius Caesar, van zijn zus Octavia en van zijn neef Marcellus, die voorbestemd was om hem als keizer op te volgen. Om de centrale grafkamer heen werden verschillende nissen gebouwd waar de rest van de familie een laatste rustplaats vond. Hier stonden ooit de urnen van Augustus’ schoonzus Agrippa, net als die van Tiberius en die van Caligula.
Keizer Augustus
Keizer Augustus werd in 63 voor Christus geboren als Gaius Octavius, maar kwam in de geschiedenisboeken terecht als keizer Augustus, wat 'waardig om vereerd te worden' betekent. Na de moord op zijn grootoom Julius Caesar bracht Augustus vrede en stabiliteit, een periode die wordt aangeduid als pax romana, in het Romeinse Rijk. Augustus zou de geschiedenis in gaan als de eerste keizer van Rome. Hij overleed in het jaar 14 na Christus tijdens een reis naar Campanië. Hij had vijfenveertig jaar geregeerd en daarmee een belangrijke stempel gedrukt op het Romeinse Rijk.
Geschiedenis
Het mausoleum van Augustus kent een zeer bewogen geschiedenis. Het werd verwaarloosd en geplunderd, en heeft allerlei verschillende functies gehad. De Goten drongen het complex binnen aan het einde van de vijfde eeuw en vernielden en roofden onder andere de gouden urn met de as van Augustus. Tijdens de twaalfde eeuw verbouwde de familie Colonna het mausoleum tot een versterkte burcht, l’Agosta genoemd. Ze werd in 1241 door Gregorius IX ingenomen en ontmanteld, waarbij de blokken travertijn uit de tijd van Augustus werden weggehaald.
Met de tijd verdween het mausoleum steeds meer onder de aarde, er werd een wijngaard bovenop aangeplant en tijdens de renaissance werd het een tuin met bomen in grote cirkels. Tijdens de zestiende eeuw, en ook later, was de omgeving van het mausoleum een gure buurt die door de Romeinen de ‘ortaccio’ werd genoemd, de vieze moestuin. Toen het Baldassare Peruzzi in 1519 lukte tot de centrale grafkamer van het mausoleum door te dringen en enkele van de urnen te bergen en de opschriften die hun plaats aangaven te noteren, stelde hij vast dat een aantal urnen, waaronder dus ook die van Augustus, al eeuwen eerder verdwenen waren.
Aan het einde van de achttiende eeuw werd het mausoleum omgebouwd tot een arena voor stierengevechten, de Corea genaamd, waar in Spaanse kledij gestoken matadors voor een enthousiaste menigte optraden. Nadat in 1870 het laatste stierengevecht was gehouden, verbouwde men de ruïne tot een concertzaal (het Auditorio Augusteo), die tot 1936 is blijven bestaan. Het was in die tijd de grootste symfonische zaal van Rome. Op het podium verschenen grote meesters zoals Arturo Toscanini, Richard Strauss, Gustav Mahler en Pietro Mascagni.
Benito Mussolini zag zichzelf min of meer als de opvolger van keizer Augustus en hij maakte plannen om het graf in ere te herstellen. Mussolini gaf opdracht voor een grootscheepse renovatie van het gebied. Hij veegde de stadswijk rond het mausoleum compleet van de kaart en maakte plannen voor een nieuw Piazza Augusto Imperatore. Door de Tweede Wereldoorlog is slechts eern gedeelte van deze plannen uitgevoerd.
Restauratie
Tegenover het mausoleum van Augustus staat de Ara Pacis (Altaar van de Vrede). In 1995 besloot de gemeente Rome dat het tijd was voor een nieuwe behuizing van de Ara Pacis. Het gebouw was te veel aangetast door uitlaatgassen en de tand des tijds. De Amerikaanse architect Richard Meier ontiwerp hiervoor een modern gebouw, het Ara Pacis Museum.
Na de restauratie van de Ara Pacis was het Mausoleum van Augustus aan de beurt. Deze restauratie kampte met vele vertragingen en heeft veertien jaar aangesleept. De werken hadden al voltooid moeten zijn in 2014, ter gelegenheid van de 2000ste verjaardag van het overlijden van keizer Augustus.Ook nu is alles nog niet afgewerkt. De restauratie werd voor een flink deel mee bekostigd door de Fondazione Telecom Italia Mobile (TIM) die 6,5 miljoen euro neertelde bovenop de ruim 4 miljoen euro die de stad Rome en het Ministerie van Cultuur samen investeerden. Het telecombedrijf gooit er ook flink wat technologie tegenaan en zal onder meer uitpakken met augmented reality, multimedia, 3D-reconstructies en andere digitale snufjes om de geschiedenis van het mausoleum te tonen aan het publiek. Een klein meisje vergezelt de bezoekers op een virtuele tijdreis doorheen de verschillende levens van het monument.
Bovenop op het mausoleum komt een dakterras waar bezoekers een prachtig uitzicht op de omgeving hebben. Vanaf de zijde van de Via dei Pontefici voert een belvederetrap de bezoekers naar de top. Aan de kant van de Via Tomacelli komt een koffiebar met uitzicht op het monument.
Tickets en rondleiding
Inwoners van Rome kunnen het mausoleum tot eind 2021 gratis bezoeken. Andere bezoekers kunnen een ticket reserveren voor een rondleiding. Een bezoek aan het mausoleum kost 4 euro plus 1 euro reserveringskosten. Bezoekers krijgen een rondleiding van ongeveer vijftig minuten en bereiken uiteindelijk het hart van de tombe, de kamer waar destijds de urn met de as van keizer Augustus werd bijgezet. Een bezoek aan het monument omvat ook heel wat trappen. Mensen met beperkte mobiliteit kunnen alleen het centrale gedeelte van het monument bezoeken. Meer informatie op de website van het mausoleum.