Panettone en pandoro: de Italiaanse kerststollen

Dat de Italianen er andere eetgewoonten op nahouden dan wij in Nederland staat als een culinaire paal boven water. Bij het ontbijt nuttigen ze slechts een caffè met wat biscotti, bij de lunch behoort brood tot een bijgerecht en bij het begrip hutspot gaan de goed gekapte wenkbrauwen een flink stuk omhoog. Maar tijdens Kerst, een universeel Christelijk feestmoment, lijken onze culinaire werelden toch minder van elkaar te verschillen dan misschien gedacht; de panettone en de pandoro, waar de Romeinse winkels in december vol mee liggen, doen namelijk erg denken aan onze kerststol.    

De koksmuts en de ster
Vraag een Italiaan niet welke van de twee varianten de lekkerste is, want beide worden in de feestmaand met kilo’s tegelijk ingekocht en het ligt er maar net aan wat je smaak is. Er bestaan van allebei verschillende varianten, maar een groot verschil is dat de panettone qua vorm lijkt op een uit zijn voegen gebarsten koksmuts en de pandoro een achtpuntige ster vormt en bestrooid is met poedersuiker. Daarnaast bevat de panettone normaal gezien sukade en rozijnen en kan bedekt zijn met bijvoorbeeld chocola, terwijl de pandoro meer een wat luchtigere cake is. 



Hoffelijk lekkers
Waar de panettone precies vandaan komt, staat niet zwart op wit beschreven, maar de traditie heeft zich sowieso verankerd in Milaan en heeft zich vanuit daar over de rest van Italië verspreid. Panettone zou volgens sommigen het vergrootwoord zijn van het woord pane, brood, en zou dus groot brood betekenen, maar anderen geloven dat het zijn oorsprong heeft aan het hof van Ludovico il Moro, een telg van de familie Sforza, die aan het eind van de 14^de eeuw aan de macht was in Milaan. De kok zou per ongeluk het zoete brood voor het dessert hebben laten aanbranden, waarna een keukenhulp met de naam Toni te hulp schoot en een baksel in elkaar flanste wat ontzettend bij de hoge heren in de smaak viel. Als dank zouden ze het daarom ‘il pan de Toni’, het brood van Toni, gedoopt hebben.



Gouden brood
De pandoro (‘brood van goud’) komt ook uit het Noorden, maar dan uit het romantische Verona en heeft wel een echte geboortedatum: op 14 oktober 1894 vroeg de bakker Domenico Melegatti namelijk het patent aan voor de vorm en het recept van ‘het gouden brood’. Hij zou geïnspireerd kunnen zijn door de nadalin, een zoet broodgebak dat tijdens de eerste kerst dat de stad onder de heerschappij stond van de familie Scaligeri werd geïntroduceerd. En om zijn cake nog meer allure te geven refereerde hij in de naam naar de prinselijke traditie in de Renaissance om het brood in de banketten te bekleden met een dun laagje goud.



Bakkers in Rome
Als je in de maand december in Rome bent, ga dan langs een van deze bakkers om zelf te kunnen proeven:
- Volpetti, Via Marmorata 47 (Testaccio)
- Picca e Picca, Via Principe Amadeo 7 (Termini)
- Panella, Via Merulana 54 (Tussen Monti en San Giovanni)
- Forno Roscioli, Via dei Chiavari 34 (Dichtbij Campo de’ Fiori)
- Le Levain, Via Luigini 22/23 (Trastevere)

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!